Ενδιαφέρουσα η εκδήλωση στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων με θέμα "Η Γαλλία στην Κεφαλονιά..." +VIDEO
Μία
πρωτοπόρα εκδήλωση όπως την αποκάλεσαν με τίτλο «Η ΓΑΛΛΙΑ ΣΤΗΝ
ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ ΣΤΟ ΣΕΙΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ», πραγματοποιήθηκε στον χώρο του
Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και επικοινωνίας του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων και
συγκεκριμένα στο Αμφιθέατρο “Γεράσιμος Αρσένης”. Συνδιοργάνωση της ΠΕ
Κεφαλληνίας, του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων-Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και
Επικοινωνίας και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ριφόρτσο. Στα πλαίσια της
εκδήλωσης προβλήθηκε ζωντανά με την χρήση ψηφιακών μέσων, η σεισμική
δραστηριότητα όπως συντελείται ακριβώς τη στιγμή που παρουσιάζεται.
Μετά
τους χαιρετισμούς από το αντιπεριφερειάρχη κ. Π. Δρακουλόγκωνα, τον
αντιπεριφερειάρχη κ. Σπ. Γαλιατσάτοκαι
τον τέως αντιπεριφερειάρχη κ. Σωτ. Κουρή παρουσιάστηκαν πέντε
εισηγήσεις.
§ “Η Γαλλική βοήθεια στην Κεφαλονιά, Αύγουστος του 1953”, Εμμανουέλλα Σιναγκρά, επίτιμος πρόξενος της Γαλλίας στην Κεφαλονιά
§ Η υιοθεσία της Λακήθρας από τους Γάλλους”, Διονύσης Φωκάς, πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ριφόρτσο
§ “1954 Το Παρίσι και η σεισμόπληκτη Άσσος”, Ηλίας Τουμασάτος, Εκπαιδευτικός, θεατρολόγος, συγγραφέας
§ “Seismic
Risk in Cephalonia& Ithaki Islands in the light of the
Franco-Hellenic collaboration”, by Nikos Theodoulidis Research Director,
Seismology PhD, Institute of engineering Seismology & Earthquake
engineering (ITSAK-EPPO)
§ “The
Franco-Hellenic collaboration in Argostoli 2011-2017: goals,
accomplishments and perspectives” by Pierre-Yves Bard, Senior scientist,
Institute of Earth Sciences, Grenoble (ISTerre/IFSTTAR/UGA)
Θα δημοσιέυσουμε ολόκληρη την ομιλία της κ. Εμμανουέλλα Σιναγκρά, επίτιμο πρόξενο της Γαλλίας στην Κεφαλονιά.
Γαλλική βοήθεια στην Κεφαλονιά. Αύγουστος 1953
Καλοκαίρι 1953, Αύγουστος….ώρα «μηδέν» για την Κεφαλονιά , την Ιθάκη και την Ζάκυνθο.
Οι σεισμοί που έπληξαν εκείνον τον μήνα τα νησιά, υπήρξαν οι καταστροφικότεροι στην ιστορία της νεότερης Ελλάδος. Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, χιλιάδες έμειναν άστεγοι, πόλεις και οικισμοί ισοπεδώθηκαν, βασικές υποδομές καταστράφηκαν και ιστορικά μνημεία κατέρρευσαν. Παράλληλα, το μέγεθος της ανθρωπιστικής κρίσης και το δύσκολο έργο της ανοικοδόμησης, δοκίμασαν τις δυνατότητες του Ελληνικού κράτους και προκάλεσαν τη διεθνή κινητοποίηση. Από τον ελληνικό τύπο εκείνων των ημερών διαβάζουμε ότι είχαν εγκατασταθεί αερογέφυρες σωτηρίας και πραγματοποιείτο: «μια συγκινητική σταυροφορία Ελλήνων, Γάλλων, Βρετανών, Αμερικανών, Ιταλών και Ισραηλιτών».
0 πρώτος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,4 Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 9 Αυγούστου 1953 και έπληξε ιδιαίτερα την ανατολική Κεφαλονιά, ειδικά τη Σάμη, αλλά και την Ιθάκη. Ο επόμενος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, έγινε στις 11 Αυγούστου και προξένησε σημαντικές καταστροφές στις πόλεις του Αργοστολιού, του Ληξουρίου και της Ζακύνθου.
Η μεγαλύτερη, όμως, καταστροφή επήλθε από τον σεισμό του πρωινού της 12ης Αυγούστου 1953, μεγέθους 7,2 Ρίχτερ, με επίκεντρο τη Νοτιοανατολική Κεφαλονιά, ο οποίος ακολουθήθηκε από ισχυρό μετασεισμό μεγέθους 6,3 Ρίχτερ, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας. 0 απολογισμός μόνο στην Κεφαλονιά ήταν τραγικός: 389 νεκροί και 730 σοβαρά τραυματίες. Οι πόλεις του Αργοστολιού, του Ληξουρίου, της Ζακύνθου και της Ιθάκης ισοπεδώθηκαν, όπως και οι περισσότεροι οικισμοί των τριών νήσων, με σημαντικότερη εξαίρεση την βόρεια περιοχή της Κεφαλονιάς. Σε σύνολο 33.000 οικοδομών, 27.659 κατέρρευσαν και 2.780 υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Οι περιγραφές που διαβάζουμε στα άρθρα των εφημερίδων, είναι χαρακτηριστικές. «Οι πόλεις μοιάζουν να έχουν βομβαρδιστεί». Το εικονογραφημένο γαλλικό έντυπο «Le Patriote Illustre» έγραφε για «μια καταστροφή της οποίας το μέγεθος ξεπερνά κάθε φαντασία». «Όλα είναι κομμάτια, ερείπια καπνισμένα και η μυρωδιά του θανάτου ίπταται πάνω από τον πληθυσμό τον πεινασμένο και κυρίως διψασμένο» τόνιζε η γαλλική εφημερίδα «Nouvelles De Grece»
Οι σεισμοί που έπληξαν εκείνον τον μήνα τα νησιά, υπήρξαν οι καταστροφικότεροι στην ιστορία της νεότερης Ελλάδος. Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, χιλιάδες έμειναν άστεγοι, πόλεις και οικισμοί ισοπεδώθηκαν, βασικές υποδομές καταστράφηκαν και ιστορικά μνημεία κατέρρευσαν. Παράλληλα, το μέγεθος της ανθρωπιστικής κρίσης και το δύσκολο έργο της ανοικοδόμησης, δοκίμασαν τις δυνατότητες του Ελληνικού κράτους και προκάλεσαν τη διεθνή κινητοποίηση. Από τον ελληνικό τύπο εκείνων των ημερών διαβάζουμε ότι είχαν εγκατασταθεί αερογέφυρες σωτηρίας και πραγματοποιείτο: «μια συγκινητική σταυροφορία Ελλήνων, Γάλλων, Βρετανών, Αμερικανών, Ιταλών και Ισραηλιτών».
0 πρώτος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,4 Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 9 Αυγούστου 1953 και έπληξε ιδιαίτερα την ανατολική Κεφαλονιά, ειδικά τη Σάμη, αλλά και την Ιθάκη. Ο επόμενος μεγάλος σεισμός, μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, έγινε στις 11 Αυγούστου και προξένησε σημαντικές καταστροφές στις πόλεις του Αργοστολιού, του Ληξουρίου και της Ζακύνθου.
Η μεγαλύτερη, όμως, καταστροφή επήλθε από τον σεισμό του πρωινού της 12ης Αυγούστου 1953, μεγέθους 7,2 Ρίχτερ, με επίκεντρο τη Νοτιοανατολική Κεφαλονιά, ο οποίος ακολουθήθηκε από ισχυρό μετασεισμό μεγέθους 6,3 Ρίχτερ, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας. 0 απολογισμός μόνο στην Κεφαλονιά ήταν τραγικός: 389 νεκροί και 730 σοβαρά τραυματίες. Οι πόλεις του Αργοστολιού, του Ληξουρίου, της Ζακύνθου και της Ιθάκης ισοπεδώθηκαν, όπως και οι περισσότεροι οικισμοί των τριών νήσων, με σημαντικότερη εξαίρεση την βόρεια περιοχή της Κεφαλονιάς. Σε σύνολο 33.000 οικοδομών, 27.659 κατέρρευσαν και 2.780 υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Οι περιγραφές που διαβάζουμε στα άρθρα των εφημερίδων, είναι χαρακτηριστικές. «Οι πόλεις μοιάζουν να έχουν βομβαρδιστεί». Το εικονογραφημένο γαλλικό έντυπο «Le Patriote Illustre» έγραφε για «μια καταστροφή της οποίας το μέγεθος ξεπερνά κάθε φαντασία». «Όλα είναι κομμάτια, ερείπια καπνισμένα και η μυρωδιά του θανάτου ίπταται πάνω από τον πληθυσμό τον πεινασμένο και κυρίως διψασμένο» τόνιζε η γαλλική εφημερίδα «Nouvelles De Grece»
Στα
πλαίσια μιας διεθνούς δύναμης που σχηματίσθηκε, με επιχειρησιακό κέντρο
στον Αγγλικό ναύσταθμο της Μάλτας, το γαλλικό καταδρομικό «ΜΟΝΤΕΑΓΜ» με
κυβερνήτη τον πλοίαρχο Marchal απέπλευσε στις 14 Αυγούστου από το
λιμάνι της Τουλόν. Στο πλοίο αυτό, επιβιβάσθηκε ο τότε Γάλλος Πρέσβης
στην Ελλάδα κος κ. M. Baelen, ο οποίος βρισκόταν στην Γαλλία με
ολιγοήμερη άδεια και ο Γάλλος υποναύαρχος Robin, ως συντονιστής. Το
πλοίο, ενώ αρχικά είχε διαταχθεί να κινηθεί προς Πάτρα, λόγω της πολύ
σοβαρής καταστάσεως σύμφωνα με νεώτερη εντολή, έπλευσε κατευθείαν προς
το Αργοστόλι της Κεφαλονιάς. Οι δυο αυτές διαταγές του αρχηγείου του
Γαλλικού Ναυτικού στο Παρίσι, προς το πλοίο, παρουσιάζονται σήμερα, για
πρώτη φορά. Το καταδρομικό μετέφερε 500 τόνους εφοδίων και σκηνές. Δυο
τόνοι ήταν
φαρμακευτικό υλικό. Επίσης επί του πλοίου, είχαν επιβιβασθεί ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Κατέπλευσε στο λιμάνι Αργοστολιού στις 16 Αυγούστου και αμέσως ξεκίνησε η διάθεση των εφοδίων, ενώ ένα τμήμα της βοήθειας προωθήθηκε στα χωριά του νησιού. Παράλληλα, στο πρόχειρο νοσοκομείο που είχε στηθεί σε παραλιακή περιοχή στο Αργοστόλι, οι Γάλλοι γιατροί και οι νοσοκόμες προσέφεραν τις υπηρεσίες τους.
0 Γάλλος Πρέσβης κος Μ. Baelen συναντήθηκε με εκπροσώπους της Ελληνικής κυβερνήσεως που είχαν σπεύσει στο νησί, περιηγήθηκε σε πολλά σημεία της πόλεως του Αργοστολιού αλλά και στο χωριό Αγία Ευφημία και διαπίστωσε ο ίδιος, το μέγεθος της καταστροφής.
Τις επόμενες μέρες, το πλοίο «MONTCALM» , πήγε και στην Ζάκυνθο. Εφόδια επίσης στάλισαν στην Κεφαλονιά με ειδική αεροπορική πτήση, ενώ ένα γαλλικό ελικόπτερο διατέθηκε στην διεθνή αεροπορική δύναμη, η οποία επιχειρούσε από το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Φραγκλίνος Ρούσβελτ», που βρισκόταν στον κόλπο Λιβαδιού.
Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι μόνο ένα γαλλικό πλοίο μετέφερε βοήθεια. Όμως η έρευνα του Πολιτιστικού Ιστορικού & Λαογραφικού συλλόγου «Το Ριφόρτσο», στο αρχειακό υλικό της Κοργιαλένειου Βιβλιοθήκης Αργοστολιού, σε συνεργασία με την Επίτιμο Πρόξενο της Γαλλίας στην Κεφαλονιά, αποκάλυψε ότι και ένα δεύτερο γαλλικό πλοίο, το αντιτορπιλικό «Terrible», έφυγε στις 14 Σεπτεμβρίου από την Τουλόν με 12 τόνους τρόφιμα και φάρμακα, 55 τέντες με πλήρη εξοπλισμό, ρούχα, ακόμα και μια τέντα – εκκλησία, εφόδια τα οποία μετέφερε στα πληγέντα νησιά, ως βοήθεια στους κατοίκους.
Σημαντική επίσης, υπήρξε η δραστηριοποίηση της Γαλλικής καθολικής εκκλησίας, καθώς και άλλων συλλόγων και του Γαλλικού Ερυθρού Σταυρού για την ενίσχυση των σεισμοπλήκτων. Η συνολική βοήθεια, έφθασε στα 6.600.000 γαλλικά φράγκα.
Τα πληρώματα των Γαλλικών πλοίων δημιούργησαν ομάδες με επικεφαλείς αξιωματικούς & υπαξιωματικούς του Γαλλικού ναυτικού και ειδικά στην πόλη του Αργοστολιού συνεισέφεραν στον απεγκλωβισμό ανθρώπων, μετακίνηση ερειπίων, διάνοιξη δρόμων, διανομή εφοδίων.
Στην πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς εκείνες τις τραγικές μέρες, βρέθηκαν για διακοπές 60 Γάλλοι τουρίστες, οι οποίοι είχαν φτάσει στο λιμάνι της Σάμης, στις 7 Αυγούστου. Το γκρουπ των Γάλλων τουριστών διέμενε στο ξενοδοχείο Φαραώ, το οποίο βρισκόταν σε ένα ύψωμα της πόλης του Αργοστολιού, αλλά και σε σκηνές, σε παρακείμενο camping.
φαρμακευτικό υλικό. Επίσης επί του πλοίου, είχαν επιβιβασθεί ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Κατέπλευσε στο λιμάνι Αργοστολιού στις 16 Αυγούστου και αμέσως ξεκίνησε η διάθεση των εφοδίων, ενώ ένα τμήμα της βοήθειας προωθήθηκε στα χωριά του νησιού. Παράλληλα, στο πρόχειρο νοσοκομείο που είχε στηθεί σε παραλιακή περιοχή στο Αργοστόλι, οι Γάλλοι γιατροί και οι νοσοκόμες προσέφεραν τις υπηρεσίες τους.
0 Γάλλος Πρέσβης κος Μ. Baelen συναντήθηκε με εκπροσώπους της Ελληνικής κυβερνήσεως που είχαν σπεύσει στο νησί, περιηγήθηκε σε πολλά σημεία της πόλεως του Αργοστολιού αλλά και στο χωριό Αγία Ευφημία και διαπίστωσε ο ίδιος, το μέγεθος της καταστροφής.
Τις επόμενες μέρες, το πλοίο «MONTCALM» , πήγε και στην Ζάκυνθο. Εφόδια επίσης στάλισαν στην Κεφαλονιά με ειδική αεροπορική πτήση, ενώ ένα γαλλικό ελικόπτερο διατέθηκε στην διεθνή αεροπορική δύναμη, η οποία επιχειρούσε από το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Φραγκλίνος Ρούσβελτ», που βρισκόταν στον κόλπο Λιβαδιού.
Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι μόνο ένα γαλλικό πλοίο μετέφερε βοήθεια. Όμως η έρευνα του Πολιτιστικού Ιστορικού & Λαογραφικού συλλόγου «Το Ριφόρτσο», στο αρχειακό υλικό της Κοργιαλένειου Βιβλιοθήκης Αργοστολιού, σε συνεργασία με την Επίτιμο Πρόξενο της Γαλλίας στην Κεφαλονιά, αποκάλυψε ότι και ένα δεύτερο γαλλικό πλοίο, το αντιτορπιλικό «Terrible», έφυγε στις 14 Σεπτεμβρίου από την Τουλόν με 12 τόνους τρόφιμα και φάρμακα, 55 τέντες με πλήρη εξοπλισμό, ρούχα, ακόμα και μια τέντα – εκκλησία, εφόδια τα οποία μετέφερε στα πληγέντα νησιά, ως βοήθεια στους κατοίκους.
Σημαντική επίσης, υπήρξε η δραστηριοποίηση της Γαλλικής καθολικής εκκλησίας, καθώς και άλλων συλλόγων και του Γαλλικού Ερυθρού Σταυρού για την ενίσχυση των σεισμοπλήκτων. Η συνολική βοήθεια, έφθασε στα 6.600.000 γαλλικά φράγκα.
Τα πληρώματα των Γαλλικών πλοίων δημιούργησαν ομάδες με επικεφαλείς αξιωματικούς & υπαξιωματικούς του Γαλλικού ναυτικού και ειδικά στην πόλη του Αργοστολιού συνεισέφεραν στον απεγκλωβισμό ανθρώπων, μετακίνηση ερειπίων, διάνοιξη δρόμων, διανομή εφοδίων.
Στην πρωτεύουσα της Κεφαλονιάς εκείνες τις τραγικές μέρες, βρέθηκαν για διακοπές 60 Γάλλοι τουρίστες, οι οποίοι είχαν φτάσει στο λιμάνι της Σάμης, στις 7 Αυγούστου. Το γκρουπ των Γάλλων τουριστών διέμενε στο ξενοδοχείο Φαραώ, το οποίο βρισκόταν σε ένα ύψωμα της πόλης του Αργοστολιού, αλλά και σε σκηνές, σε παρακείμενο camping.
Από
άρθρο του Γάλλου Maurice Grandazzi με τίτλο «Le treblement de terre des
Iles Lonienne (aout 1953)» στο περιοδικό Annales de Geograrhie, βιβλίο
63, αρ 340/1954, του οποίου ήταν πρώτος γραμματέας, ανιχνεύουμε
σημαντικές πληροφορίες, αφού ο ίδιος, περιγράφει ως αυτόπτης μάρτυρας τα
γεγονότα που έζησε τις τραγικές εκείνες ημέρες, από τις 9 έως και τις
12 Αυγούστου 1953. Εντύπωση προκαλεί η περιγραφή του πρώτου σεισμού, το
πρωί της 9ης Αυγούστου και η ζωντανή αφήγηση του σκηνικού που ακολούθησε
τη σεισμική δόνηση: «….ένα κίτρινο σύννεφο σκόνης είχε καλύψει την πόλη
και την ύπαιθρο, ενώ οι κραυγές των κατοίκων έφταναν στο λόφο του Φαραώ
».
Η σύζυγός του, κατά τη διάρκεια του σεισμού βρισκόταν κάτω από τη βεράντα του ξενοδοχείου που κατάρρευσε, αλλά ευτυχώς, όταν είδε το ταβάνι να παρουσιάζει ρωγμή, μετακινήθηκε και σώθηκε. Αφού πέρασε ο κίνδυνος, η ζωή στην πόλη συνεχίστηκε κανονικά, διότι τα σπίτια είχαν υποστεί αρκετές ζημιές, αλλά δεν είχαν καταρρεύσει και μόνο ένα μπαλκόνι είχε πέσει και είχε καταστρέψει ένα αυτοκίνητο στην παραλία του Αργοστολιού.
Την Τρίτη 11η Αυγούστου κατά το γυρισμό τους από ημερήσια εκδρομή στην Παλική, κατά τις 2: 30 πμ, η γη άρχισε ξανά να τρέμει ελαφρά και ένας «αφύσικος» αέρας, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ανέβαινε από την κυματώδη θάλασσα, ενώ τα ζώα βρίσκονταν σε μια περίεργη αναστάτωση και άρχισαν να κραυγάζουν (σκύλοι, γαϊδούρια, κόκορες κλπ}.
Στις 5:30 πμ μια τρομακτική δόνηση, πιο δυνατή από την πρώτη, έφερε την καταστροφή. Στο ξενοδοχείο Φαραώ τα δωμάτια του α’ ορόφου δεν κατέρρευσαν, μόνο πέτρες και χώματα είχαν πέσει πάνω στα κρεβάτια. Ο κόσμος, φοβισμένος, εγκατέλειπε την πόλη για να βρει καταφύγιο στο λόφο του Φαραώ. Η Σάμη και το Ληξούρι είχαν υποστεί τις μεγαλύτερες ζημιές. Οι κατολισθήσεις σε πολλά σημεία του οδικού δικτύου, έκαναν αδιάβατους τους δρόμους και η βοήθεια σε κάποια χωριά, δεν μπορούσε να φτάσει. Την μέρα αυτή, η γη δεν σταμάτησε να τρέμει.
Την Τετάρτη το πρωί της 12^ Αυγούστου, ο Mauriice Grandazzi με την σύζυγό του, αποφάσισαν να κάνουν μια βόλτα προς την παραλία κάτω από το ύψωμα «Φαραώ», σε αυτήν που ονομάζεται «Καλάμια», όταν στις 11:25 πμ καθώς κατηφόριζαν, η γη άρχισε ξανά να σείεται , και να δημιουργεί ρήγματα. Δεν ήξεραν αν θα γλιτώσουν, καθώς κινδύνευαν είτε να εγκλωβιστούν σε κάποιο ρήγμα, είτε να τους καταπλακώσει κάποιο από τα βράχια που κατρακυλούσαν και γκρεμίζονταν από το λόφο, πέφτοντας πάνω στις ελιές. Είδαν το βουνό της Παλικής να γκρεμίζεται μέσα στην θάλασσα, ενώ η σκόνη από το Αργοστόλι και τα χωριά, έκανε την μέρα νύκτα. “Οταν η γη ηρέμησε και κάπως ξεκαθάρισε η ατμόσφαιρα από την κίτρινη σκόνη που είχε καλύψει τα πάντα, αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω στο ξενοδοχείο τους, το οποίο είχε ολοσχερώς καταστραφεί, όπως και όλη η πόλη. Η επιστροφή ήταν δύσκολη, γιατί ο όμορφος δρόμος προς το Φαραώ, είχε ανοίξει στα δυο.
Η σύζυγός του, κατά τη διάρκεια του σεισμού βρισκόταν κάτω από τη βεράντα του ξενοδοχείου που κατάρρευσε, αλλά ευτυχώς, όταν είδε το ταβάνι να παρουσιάζει ρωγμή, μετακινήθηκε και σώθηκε. Αφού πέρασε ο κίνδυνος, η ζωή στην πόλη συνεχίστηκε κανονικά, διότι τα σπίτια είχαν υποστεί αρκετές ζημιές, αλλά δεν είχαν καταρρεύσει και μόνο ένα μπαλκόνι είχε πέσει και είχε καταστρέψει ένα αυτοκίνητο στην παραλία του Αργοστολιού.
Την Τρίτη 11η Αυγούστου κατά το γυρισμό τους από ημερήσια εκδρομή στην Παλική, κατά τις 2: 30 πμ, η γη άρχισε ξανά να τρέμει ελαφρά και ένας «αφύσικος» αέρας, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, ανέβαινε από την κυματώδη θάλασσα, ενώ τα ζώα βρίσκονταν σε μια περίεργη αναστάτωση και άρχισαν να κραυγάζουν (σκύλοι, γαϊδούρια, κόκορες κλπ}.
Στις 5:30 πμ μια τρομακτική δόνηση, πιο δυνατή από την πρώτη, έφερε την καταστροφή. Στο ξενοδοχείο Φαραώ τα δωμάτια του α’ ορόφου δεν κατέρρευσαν, μόνο πέτρες και χώματα είχαν πέσει πάνω στα κρεβάτια. Ο κόσμος, φοβισμένος, εγκατέλειπε την πόλη για να βρει καταφύγιο στο λόφο του Φαραώ. Η Σάμη και το Ληξούρι είχαν υποστεί τις μεγαλύτερες ζημιές. Οι κατολισθήσεις σε πολλά σημεία του οδικού δικτύου, έκαναν αδιάβατους τους δρόμους και η βοήθεια σε κάποια χωριά, δεν μπορούσε να φτάσει. Την μέρα αυτή, η γη δεν σταμάτησε να τρέμει.
Την Τετάρτη το πρωί της 12^ Αυγούστου, ο Mauriice Grandazzi με την σύζυγό του, αποφάσισαν να κάνουν μια βόλτα προς την παραλία κάτω από το ύψωμα «Φαραώ», σε αυτήν που ονομάζεται «Καλάμια», όταν στις 11:25 πμ καθώς κατηφόριζαν, η γη άρχισε ξανά να σείεται , και να δημιουργεί ρήγματα. Δεν ήξεραν αν θα γλιτώσουν, καθώς κινδύνευαν είτε να εγκλωβιστούν σε κάποιο ρήγμα, είτε να τους καταπλακώσει κάποιο από τα βράχια που κατρακυλούσαν και γκρεμίζονταν από το λόφο, πέφτοντας πάνω στις ελιές. Είδαν το βουνό της Παλικής να γκρεμίζεται μέσα στην θάλασσα, ενώ η σκόνη από το Αργοστόλι και τα χωριά, έκανε την μέρα νύκτα. “Οταν η γη ηρέμησε και κάπως ξεκαθάρισε η ατμόσφαιρα από την κίτρινη σκόνη που είχε καλύψει τα πάντα, αποφάσισαν να γυρίσουν πίσω στο ξενοδοχείο τους, το οποίο είχε ολοσχερώς καταστραφεί, όπως και όλη η πόλη. Η επιστροφή ήταν δύσκολη, γιατί ο όμορφος δρόμος προς το Φαραώ, είχε ανοίξει στα δυο.
Κατά
τη διάρκεια του τρίτου και καταστρεπτικότερου σεισμού, ο Maurice
Grandazzi αναφέρει ότι τραυματίστηκαν και δυο Γαλλίδες τουρίστριες από
το γκρουπ τους, οι οποίες βρίσκονταν στην πόλη του Αργοστολιού στην
πλατεία, κοντά στο δικαστικό μέγαρο που κατέρρευσε. Έφυγε με την σύζυγό
του, μετά από 6 ώρες αναμονής στο λιμάνι, με το ελληνικό πλοίο
«Αλφειός», το οποίο είχε μετατραπεί σε νοσοκομείο. Κατά τον απόπλου, τις
πρώτες βραδινές ώρες, είδαν σε κάποιο σημείο της πόλης να έχει ξεσπάσει
πυρκαγιά. Όταν το πλοίο ανοίχθηκε στο πέλαγος, το τελευταίο πράγμα που
αντίκρισαν, ήταν ο κατακόκκινος ουρανός και το όμορφο νησί, να έχει
μεταβληθεί σε σωρούς από ερείπια. Όταν έφθασαν στην Αθήνα έδωσαν, με ένα
φίλο τους, συνέντευξη στο περιοδικό Ρειπε ΡΓΘ55Θ στο δημοσιογράφο
Κωνσταντίνο Καλλιγά.
Πολλοί από τους Γάλλους τουρίστες του γκρουπ αυτού, που παρέμειναν στο νησί, βοήθησαν σε απεγκλωβισμούς, μετακίνηση μπαζών και ξεφόρτωμα εφοδίων. «Γάλλοι παραθερισταί οι οποίοι ευρίσκοντο εις Κεφαλληνίαν κατά τη διάρκειαν των σεισμών, παρέσχον κάθε δυνατήν βοήθειαν εις τους τραυματίας δι’ εθελοντικής ομάδος» γράφει ο Ελληνικός τύπος εκείνων των ημερών. 0 Έλληνας υπουργός Πρόνοιας Αδαμόπουλος, έστειλε ευχαριστήρια επιστολή για αυτήν την βοήθεια που προσέφεραν. Το γκρουπ αυτό, έφυγε τμηματικά μέχρι τις 16 Αυγούστου, με πλοία του ελληνικού ναυτικού, με προορισμό την Πάτρα και την Αθήνα.
Ένα χρόνο αργότερα, το περιοδικό Annales de Geograrhie , δημοσίευσε άρθρο του Γάλλου Maurice Grandazzi με τίτλο «Le tremblement de terre des Iles Lonienne (aout 1953)» και αξίζει, να δούμε την καταγραφή του σεισμού της 12ης Αυγούστου, από το σεισμολογικό ινστιτούτο του Στρασβούργου.
Πολλοί από τους Γάλλους τουρίστες του γκρουπ αυτού, που παρέμειναν στο νησί, βοήθησαν σε απεγκλωβισμούς, μετακίνηση μπαζών και ξεφόρτωμα εφοδίων. «Γάλλοι παραθερισταί οι οποίοι ευρίσκοντο εις Κεφαλληνίαν κατά τη διάρκειαν των σεισμών, παρέσχον κάθε δυνατήν βοήθειαν εις τους τραυματίας δι’ εθελοντικής ομάδος» γράφει ο Ελληνικός τύπος εκείνων των ημερών. 0 Έλληνας υπουργός Πρόνοιας Αδαμόπουλος, έστειλε ευχαριστήρια επιστολή για αυτήν την βοήθεια που προσέφεραν. Το γκρουπ αυτό, έφυγε τμηματικά μέχρι τις 16 Αυγούστου, με πλοία του ελληνικού ναυτικού, με προορισμό την Πάτρα και την Αθήνα.
Ένα χρόνο αργότερα, το περιοδικό Annales de Geograrhie , δημοσίευσε άρθρο του Γάλλου Maurice Grandazzi με τίτλο «Le tremblement de terre des Iles Lonienne (aout 1953)» και αξίζει, να δούμε την καταγραφή του σεισμού της 12ης Αυγούστου, από το σεισμολογικό ινστιτούτο του Στρασβούργου.
Πλέον
των ανωτέρω, θα πρέπει να μνημονεύσουμε ότι μεταξύ άλλων, και ο τότε
διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας, κος Oktave Merlier, είχε
οργανώσει δίκτυο βοήθειας των μελών της Γαλλικής κοινότητας στην Ελλάδα
και με άρθρο του σε γαλλική εφημερίδα, απευθύνθηκε στον Γαλλικό λαό,
προκειμένου να κινητοποιηθεί πιο δυναμικά, για να συνδράμει τους
σεισμόπληκτους.
Μια άλλη μικρή, αλλά πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία εκείνων των
ημερών, είναι και η φιλοξενία 16 μικρών παιδιών από την Κεφαλονιά, στο Γαλλικό club «Mediterane» της Κέρκυρας. Από τις γαλλικές εφημερίδες της εποχής διαβάζουμε : «Στις. 18 Αυγούστου το Γαλλικό club «Medeterrane» υποδέχθηκε 16 μικρά παιδιά από την Κεφαλονιά. Τα παιδιά σώθηκαν χάρη στις προσπάθειες του γιατρού Πέρα, διευθυντή νοσοκομείου στην Αθήνα, ο οποίος με ένα καΐκι ήρθε στο νησί και αφού πήρε την άδεια από τις αρμόδιες Ελληνικές αρχές, επιβίβασε τα παιδιά και τα μετέφερε στο συγκεκριμένο club. Τα 8 από αυτά είναι ορφανά. Η προσπάθεια αυτή ήταν δύσκολη.»
Στις 19 Αυγούστου στο Παρίσι μεταδόθηκε ραδιοφωνικά, ανακοίνωση του Βορειοατλαντικού συμφώνου (ΝΑΤΟ), με το οποίο εκφράζεται η συγκίνηση για τις απώλειες από τους σεισμούς και η ικανοποίηση για την συμπαράσταση των κρατών μελών του, προς την κυβέρνηση και το λαό της Ελλάδος.
ημερών, είναι και η φιλοξενία 16 μικρών παιδιών από την Κεφαλονιά, στο Γαλλικό club «Mediterane» της Κέρκυρας. Από τις γαλλικές εφημερίδες της εποχής διαβάζουμε : «Στις. 18 Αυγούστου το Γαλλικό club «Medeterrane» υποδέχθηκε 16 μικρά παιδιά από την Κεφαλονιά. Τα παιδιά σώθηκαν χάρη στις προσπάθειες του γιατρού Πέρα, διευθυντή νοσοκομείου στην Αθήνα, ο οποίος με ένα καΐκι ήρθε στο νησί και αφού πήρε την άδεια από τις αρμόδιες Ελληνικές αρχές, επιβίβασε τα παιδιά και τα μετέφερε στο συγκεκριμένο club. Τα 8 από αυτά είναι ορφανά. Η προσπάθεια αυτή ήταν δύσκολη.»
Στις 19 Αυγούστου στο Παρίσι μεταδόθηκε ραδιοφωνικά, ανακοίνωση του Βορειοατλαντικού συμφώνου (ΝΑΤΟ), με το οποίο εκφράζεται η συγκίνηση για τις απώλειες από τους σεισμούς και η ικανοποίηση για την συμπαράσταση των κρατών μελών του, προς την κυβέρνηση και το λαό της Ελλάδος.
0
Γάλλος πρωθυπουργός κ. Vincent Auriol, λίγο καιρό μετά, είπε στο
ραδιόφωνο: «Στα πλαίσια της αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, στις δυσκολίες,
όπως και στις χαρές της, η Γαλλία θέλησε να δώσει στον Ελληνικό λαό,
μια ακόμη απόδειξη της αγάπης της : υιοθέτει δύο χωριά, την Αγία Ευφημία
και την Λακήθρα. Είναι αποφασισμένη να τα ξανακτίσει από τα ερείπια, με
σκοπό οι ελληνικές γενιές των νέων να μπορούν να αφοσιωθούν στο ιδανικό
της ειρήνης και της ελευθερίας, που είναι κοινή μας κληρονομιά, κάτω
από τον ουρανό που έχει δει τόσες πολλές αθάνατες δόξες.»
Όπως αποδεικνύεται από όλες τις ιστορίες που ξεδιπλώσαμε, η Γαλλία προσέφερε σημαντική βοήθεια, όχι μόνο με ένα πλοίο όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Και συνέχισε να προσφέρει, με την ανοικοδόμηση των χωριών Λακήθρας, Αγία Ευφημίας & Άσσου τα δυο επόμενα έτη, αποδεικνύοντας ότι ο αλτρουϊσμός και η αλληλεγγύη των Εθνών ήταν (και παραμένουν και σήμερα μεταξύ των δυο φίλων λαών] πανανθρώπινες αξίες, κάτι για το οποίο σας ευχαριστούμε.
Όπως αποδεικνύεται από όλες τις ιστορίες που ξεδιπλώσαμε, η Γαλλία προσέφερε σημαντική βοήθεια, όχι μόνο με ένα πλοίο όπως γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Και συνέχισε να προσφέρει, με την ανοικοδόμηση των χωριών Λακήθρας, Αγία Ευφημίας & Άσσου τα δυο επόμενα έτη, αποδεικνύοντας ότι ο αλτρουϊσμός και η αλληλεγγύη των Εθνών ήταν (και παραμένουν και σήμερα μεταξύ των δυο φίλων λαών] πανανθρώπινες αξίες, κάτι για το οποίο σας ευχαριστούμε.
Η
Κεφαλονιά εξακολούθησε και εξακολουθεί να «πλέει» στο Ιόνιο. Συνεχίζει
την πορεία της στον χρόνο, αν και κάποιες φορές η θύμηση του 1953,
ξυπνάει από νέους, δυνατούς σεισμούς, όπως αυτός του 2014. Χτίστηκαν
νέες πόλεις και χωριά, η ζωή άρχισε να κυλάει πάλι, με αργούς ρυθμούς
αλλά το μεγάλο ορόσημο και η σφραγίδα της μοίρας της, έχει για πάντα
προσδιοριστεί….12*1 Αυγούστου 1953, ημέρα Τετάρτη, ώρα 11.25 πμ.
Τα
στοιχεία προέρχονται από το άλμπουμ «Σεισμοί 1953, σχόλια ξένου τύπου»
του αρχείου της Κοργιαλένειου Βιβλιοθήκης Αργοστολιού, από έγγραφα
αρχείου του μέλους του συλλόγου μας, κου Γιάγκου Μεταξά σχετικά με την
Γαλλική βοήθεια τον Αύγουστο 1953, από δημοσιευμένο κείμενο της κας
Ευριδίκης Λειβαδάς Ντούκα για τους σεισμούς, και φωτογραφίες του κου
Σπύρου Αυγουστάτου για το χωριό Λακήθρα.
Επίσης θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τα μέλη του συλλόγου μας :
κο Κώστα Φραγκιά, για την ψηφιοποίηση μέρους αρχειακού υλικού των τότε
γαλλικών
εφημερίδων, κο Lionel Vidoni για την μετάφραση εγγράφων και του άρθρου
«Le tremble de terre des Iles Lonienne (aout 1953)» του Maurice
Grandazzi , στο περιοδικό Annales de Geographie αρ 340/1954. την κα
Σταματούλα Καλλιβωκά, για την σύνταξη τμήματος κειμένου της παρούσας
ομιλίας και τον κο Νικόλαο Λάσκαρη για την βοήθεια του, στην προβολή που
παρακολουθήσατε.
Τέλος, ο Πολιτιστικός Ιστορικός & Λαογραφικός
σύλλογος «Το Ριφόρτσο», θα ήθελε να ευχαριστήσει την ΠΕ Κεφαλονιάς &
Ιθάκης, η οποία για μια ακόμη φορά μας εμπιστεύθηκε, προκειμένου να
αναδείξουμε άγνωστο ιστορικό υλικό της δύσκολης εκείνης περιόδου, την
Επίτιμη πρόξενο της Γαλλίας κα Εμμανουέλλα Σιναγκρά για την σημαντική
βοήθεια, και το ΤΕΙ Ιονίων νήσων για την φιλοξενία, στην παρούσα
εκδήλωση.
Αλεβιζόπουλος Σπύρος
